Jemgyýetçilik guramalarynyň netijeliliginiň esaslaryny berkitmek

Türkmenistandaky Migrasiýa boýunça Halkara Guramasy, Ýewraziýa Gaznasy (EF) bilen hyzmatdaşlykda, Merkezi Aziýada Durmuş Innowasiýalar (SICA) maksatnamasynyň çäginde we ABŞ-nyň Halkara Ösüş üçin Guramasy (USAID) bilen Aşgabatda Türkmenistanyň jemgyýetçilik guramalarynyň we döwlet edaralarynyň 32 sany wekili gatnaşmagynda “Maliýe durnuklylygy jemgyýetçilik guramalarynyň üstünlikli işlemeginiň faktory” atly tegelek stol geçirdiler.

Jemgyýetçilik guramalary we birleşikleri, Milli Geňeş, Adalat ministrligi, Döwlet, Hukuk we Demokratiýa Instituty, Zähmet we Durmuş Gorag ministrligi, Ykdysadyýet we Maliýe ministrligi jemgyýetçilik guramalarynyň potensialyny güýçlendirmek üçin amatly şertleriň barada meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Maslahatyň dowamynda jemgyýetçilik guramalarynyň maliýe durnuklylygyny saklamak we jemgyýetçilik guramalarynyň işi üçin kabul ederlikli çeşmeler we mehanizmler garaldy. Gazagystanyň we Özbegistanyň hünärmenleri dürli ýurtlardan, şol sanda döwlet jemgyýetçilik sargytlary we jemgyýetçilik telekeçiligi ýaly sosial taslamalary maliýeleşdirmekde öz ýurtlarynyň tejribeleri bilen paýlaşdylar.

Duşuşyga gatnaşyjylar jemgyýetçilik guramalarynyň maliýe durnuklylygynyň gazanylmagynyň guramalaryň uzak möhletleýin meýilnamalaşdyryş çäginde işlemek, wezipelerini izygiderli ýerine ýetirmek we ösüşlerini dolandyrmak ukybyny güýçlendirýändigini bellediler.

Maliýe durnuklylygy, guramalara işlerinde täsirli bolmaga we maksatlaýyn toparlaryň isleglerini has gowy kanagatlandyrmaga mümkinçilik berýän guramaçylyk ukybynyň aýrylmaz bölegidir diýil bellendi. Maliýe çeşmelerini diwersifikasiýa etmek, täze modelleri ornaşdyrmak we donorlara bil baglamak ygtybarly çeşme binýadyny gurmaga kömek edýär, bu bolsa öz gezeginde edarala zerur bolan durnuklylyk döredýär.

Jemgyýetçilik guramalary üçin maliýe çeşmelerini diwersifikasiýa etmegiň, kanunçylyk binýadyny gowulandyrmak, jemgyýetçilik guramalarynyň hyzmatlary üçin jemgyýetçilik şertnamalarynyň mehanizmlerini beýleki ýurtlarda üstünlikli tejribe hökmünde göz öňünde tutmak ýaly dürli usullar arkaly gazanyp boljakdygy bellendi. Işleriň käbir görnüşleri üçin ýeňňillikler ornaşdyrmak, hyzmatlaryň göwrümini giňeltmek we girdeji getirýän işleri amala aşyrmak.

USAID-yň Türkmenistandaky ýolbaöçysy Nino Nadiradze öz çykyşynda “jemgyýetçilik guramalary adamlaryň şahsy we jemgyýetçilik hukuklaryny, we bähbitlerini öňe sürüp biljek jemgyýetiň möhüm bölekleriň biridir. Olaryň bolmagy, demokratiýany goldamak we aç-açanlyk we aç-açanlyk ýörelgelerini üpjün etmek üçin jemgyýetçilik pikiriniň we raýatlaryň karar kabul etmek işine gatnaşmagynyň möhümdigini subut edýär."

Türkmenistandaky Migrasiýa boýunça Halkara Guramasynyň (IOM)başlygy Azat Atajanow gatnaşyjylary gutlap, “jemgyýetçilik guramalary ýurtlaryň hökümetlerine Durnukly Ösüş Maksatlary(DÖM) barada maglumat ýaýratmaga we sosial maksatly taslamalary durmuşa geçirmek arkaly Durnukly Ösüş Maksatlary durmuşa geçirilmegine goşant goşmaga kömek edýär diýdi. Jemgyýetçilik guramalary bolan raýat jemgyýeti guramalary DÖMýerine ýetirilişine gözegçilik etmekde möhüm ornuny eýeleýär we köp ýurtda DÖM-ny durmuşa geçirilmegi baradaky döwlet hasabaty bilen birlikde jemgyýetçilik aktiwistleri özleriniň alternatiw hasabatyny taýýarlaýarlar. Döwlet we jemgyýetçilik pudagynyň arasyndaky gepleşikleri we hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagy maksat edinýän çärämiziň Watanymyzyň - Türkmenistanyň ösüşine möhüm we amaly goşant goşýan uzak möhletleýin strategiki prosesleriň düýbüni tutar diýip umyt edýärin."

Türkmenistanyň Milli Geňgeşimiň adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak komitetiniň agzasy Baýli Seýilow “raýatlaryň birleşmek hukugy Türkmenistanyň konstitusiýasy we kanunlary bilen kepillendirilýär. Raýatlaryň jemgyýetçilik birleşiklerini döretmek baradaky konstitusion hukugy, Türkmenistanyň “Jemgyýetçilik birleşikleri barada” kanunlary bilen durmuşa geçirilýär, bu ýurtda jemgyýetçilik birleşikleriniň işini döretmek we guramak üçin kanuny esas bolup durýar.”

“Ýenme” jemgyýetçilik guramasynyň başlygy Gulýa Çorekliýewa BMG-nyň birnäçe guramasynyň bilelikdäki maksatnamasynyň çäginde sosial hyzmatlary bermegiň tejribesi barada aýtdy. Ol “şu gün jemgyýetçilik we jemgyýetçilik pudagy üçin möhüm bir meseläniň ara alnyp maslahatlaşylandygyny, sebäbi maliýe durnuklylygy meseleleriniň aýratyn durmaýandygyny we bilelikde çözülmelidigini aýtdy. Diňe jemgyýetçilik guramalary köp meseläni ýeňip bilmez we sosial hyzmatdaşlygyň ýörelgelerini maliýe durnuklylygy üçin ulanmalydyr. Bu aç-açanlyk, ygtybarlylyk we jemgyýetçilik jogapkärçiligi. Döwlet bizi goldaýar we bilelikde işleýän we netije berjek mehanizm barada pikirlenmeli".

Zähmet we Türkmenistanyň ilatyny sosial taýdan goramak ministrliginiň metodologiýa bölüminiň baş hünärmeni Lýala Berdyklyçewa, tegelek stoluň gowy gurnalandygy belledi. Baý mazmunly we halkara tejribesi bilen tanyşmak mümkinçiligini bolandugyny aýtdy. Şeýle-de, iş toparlaryndaky meseleleri ara alnyp maslahatlaşylanda görkezilen gatnaşyjylaryň işjeňliginden hoşal boldum diýip belläp geçdi.