Naýrobi şäherinde kabul edilen borçnamalardan soň, Türkmenistan ÝUNFPA-niň Jon Hopkins uniwersiteti, Wiktoriýa uniwersiteti we Waşington uniwersiteti, şeýle hem Awenir saglygy bilen hyzmatdaşlykda global usulyýeti ulanyp, işlenip düzülen, gözlegi geçirmäge başlady. Mümkinçilikleri giňeltmek üçin esaslandyryş “Maýa goýumlary esaslandyrmakda üç meýilnama teklip edilýär we netijeler olaryň hemmesinde maliýe we saglyk üçin peýdalary görkezýär” diýip, gözlegi geçiren ÝUNFPA-niň halkara geňeşçisi Mihai Horga belledi. Iň oňat meýilnama aýallar we gyzlar üçin göwreli bolmakdan goraýan serişdelerininiň üpjünçiligini ýaýbaňlaşdyrmak we saýlamak boýunça mümkinçilikleri giňeltmegi göz öňüne tuýar. Bu hem, has köp aýallaryň göwreli bolmakdan goraýan serişdelerini mugt almak hukugynyň bardygyny we reproduktiw saglygy goraýyş kabinetler tarapyndan goşmaça göwreliligiň öňüni alyş usullaryny hödürlejekdigini aňladýar. Bu meýilnama laýyklykda, maýa goýumlar 680 000-den gowrak meýilleşdirilmedik göwreliligiň we 22 500 howply bolan çaga aýyrtmagyň öňüni almaga mümkinçilik berer we ykdysady nukdaýnazardan 2030-njy ýylyň ahyryna çenli milli hökümet býujetinde 87 500 Amerikan dollardan gowrak pul möçberini tygşytlap, bularyň köpüsi adamlaryň abadançylygyny goldamakda goşundy bolar. Maşgalany meýilleşdirmek diňe bir adam hukuklaryna degişli däldir. Ol ykdysady ösüşe goşant goşýar we Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek üçin öňünden döreýän şertdir. Ýurtlar maşgalany meýilleşdirmegine ileri tutulýan mesele hökmünde garap, oňa maýa goýsalar, onda olar sagdyn ilata, has netijeli saglyk ulgamlaryna we güýçli ykdysadyýete goşant goşýarlar. 2017-nji ýyldan başlap, Türkmenistan ÝUNFPA-niň goldawy bilen gowşak ýagdaýdaky aýallara mugt göwreliligiň öňüni alyş serişdeleri bilen üpjün etmek üçin maliýe borçnamasyny üstüne aldy. Bu borçnama, enäniň saglygynyň gowulandyrmagyna we häzirki wagtda Gündogar Ýewropa we Merkezi Aziýa ýurtlarynda iň pes derejede bolan öňüni alyp bolýan eneleriň ölümini aradan aýyryp biler. Global pandemiýanyň bu gazanylanlary yzyna gaýtarmak howpy abanýandygy sebäpli, bu ugurlarda maýa goýumlaryny goýmagy dowam etdirmek zerurdyr.  Häzirki wagtdaky maýa goýumlaryny goýmak dowam edilse, ýurtda maşgalany meýilleşdirmegiň kanagatlandyrylmadyk zerurlygynyň peselmegi dowam edip biler. Emma göwreliligiň öňüni almak ýa-da onuň möhletini yza süýşürmek isleýän, ýöne döwrebap göwreliligiň öňüni alyş serişdelerini ulanmaýan 15 ýaşdan 49 ýaş aralygyndaky 160 000 töweregi aýallar bar. Sebäpler her bir aýal üçin dürli bolup, olar berilýän hyzmatlar barada maglumatlaryň ýoklugyndan başlap, ene-atasynyň, ýanýoldaşynyň ýa-da jemgyýetiň goldawynyň ýoklugyndan, göwreliligiň öňüni alyş serişdelerini özbaşdak kesgitlemek ýa-da satyn almak ukybyna çenli tapawutlandyrlar. Global pandemiýa bilen baglylykda, ÝUNFPA Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligine tutuş ýurt boýunça 95 reproduktiw saglyk kabinetlerinde göwreliligiň öňüni alyş serişdeleriniň ýetmezçiligini aradan aýyrmak maksady bilen üpjün edýär. Global üpjünçilik zynjyrynyň bökdençliklerine garamazdan, reproduktiw saglyk kabinetleriniň hemmesi azyndan dört sany döwrebap göwreliligiň öňüni alyş usuly bilen enjamlaşdyryldy. ÝUNFPA-niň Türkmenistan boýunça Direktory hanym Julia Walleze şeýle belledi: “ÝUNFPA Türkmenistanyň Hökümetiniň Naýrobi şäherindäki üstüne alan borçnamalaryny ýerine ýetirýändigi bilen we 2030-njy ýyla çenli Türkmenistanda maşgalany meýilleşdirmegiň kanagatlandyrylmadyk zerurlygyny aradan aýyrmak üçin maýa goýumlaryny esaslandyrmak boýunça işi geçirmegi bilen gutlaýar”. “Maşgalany meýilleşdirmäge maýa goýulan her bir dollaryň, aýal-gyzlaryň has sagdyn we reproduktiw durmuşy alyp barmaga mümkinçilik bermekden başga-da, geljek dokuz ýylda saglygy goraýyş ulgamyna 7 dollardan gowrak girdeji getirjekdigini hakyky maglumatlar görkezýär.” “ÝUNFPA hökümet bilen hemme aýal-gyzlaryň we jübüt bolup ýaşaýanlaryň, şol sanda yzda galanlaryň maşgalany meýilleşdirmek zerurlyklaryny kanagatlandyrsa, reproduktiw saglygyna bolan ähliumumy elýeterlilik meselesinde ösüşi tizleşdirmek üçin işini dowam etdirer” diýip, hanym Walleze belledi. “2021-2025-nji ýyllar üçin Hökümet/ÝUNFPA ýurt meýilnamasy we ýakynda kabul edilen “Sagdyn ene - sagdyn çaga - sagdyn gelejek” atly milli strategiýanyň çäklerinde saglygy goraýyş ulgamyny gowylandyrmagyna we maliýeleşdirmegiň yzygiderli bolmagyna ýardam bermegi, şeýle hem  Türkmenistanda ähli aýallaryň we gyzlaryň saýlamaga bolan hukuklaryny üpjün etmekde çemeleşmelerini goldamagy dowam eder." Çözgütleri kabul etmek ukyby we beden azatlygy Maşgalany meýilleşdirmek hem aýal-gyzlar üçin has giň mümkinçilikleri bermekde möhüm orna eýedir. Maýa goýum esaslandyrma işleriniň başlamagy bilen birlikde, ÝUNFPA beden azatlygyna gönükdirilen “Dünýä ilatynyň 2021-nji ýylda ýagdaýy” atly hasabatyň esasy netijelerini hödürledi. ÝUNFPA-niň Gündogar Ýewropa we Merkezi Aziýa ýurtlary boýunça reproduktiw saglyk boýunça Sebitleýin geňeşçisi, doktor Tamar Homasuridze, aýallar üçin reproduktiw saglyk pudagynda ýokary hilli saglygy goraýyş hyzmatlarynyň elýeter däldiginiň dowam etmeginiň sebäpleriniň biri - bu aýallaryň zorlukdan gorkman, öz bedenlerine degişlilikde saýlamak mümkinçiliginiň çäklidigini ýa-da olaryň ýerine başga biri çözgüt kabul etjekdiginden ybaratdygyny tassyklady. “Hasabata laýyklykda, dünýä boýunça aýallaryň ýarysyna golaýy özleriniň bedenine degişlilikde karar etmekligine esaslanyp ölçenýan beden azatlyklardan mahrum edilmegi (DÖM görkezijisi 5.6.1) we aýallaryň karar kabul etmeklerini goldaýan ýa-da çäklendirýän (DÖM görkezijisi 5.6.2) dürli ýurtlardaky kanunlaryň seljerilmegi bilen ölçenýär"- diýip, ÝUNFPA-niň Sebitleýin geňeşçisi belledi. Gündogar Ýewropa we Merkezi Aziýa ýurtlarynda saglygy goraýyş, göwreliligiň öňüni alyş serişdelerinde we jyns gatnaşyklaryna “hawa” ýa-da “ýok” diýmek babatynda doly hukugy bolmadyk aýallaryň paýy henizem az däl: Ukrainada 19 göterimden, Gyrgyzystanda 23 göterimden, 31 göterim Albaniýada we Ermenistanda 34 göterimden ybaratdyr. Türkmenistanda aýallaryň 60 göterimi diýen ýaly bu möhüm meseleler boýunça garaşsyz karar berip bilmeýär. DOM 5.6.1 görkezijisinde görkezilen üç ölçegden başga-da, halkara hukugy tarapyndan berk düzgünleşdirilýän we esasy adam hukuklaryny bozýan beden azatlygynyň beýleki taraplary hem bar. Bulara çaga nikasy, “abraý üçin” öldürmek, maşgala zorlugy, reproduktiw soraglarynda meýletinligiň ýoklugy, reproduktiw saglygyna degişlilikde bilim we “päkligini” barlamak synaglary degişlidir. “Jemgyýetlerimiz we ýurtlarymyz diňe her bir adamyň öz bedenine degişlilikde karar bermek we öz gelejegini gurmaga mümkinçiligi bolan ýagdaýynda gülläp öser” diýip, doktor Homasuridze belledi. “Aýal-gyzlar öz bedenine degişlilikde iň möhüm karary bermek mümkinçilige eýe bolsalar, diňe bir erkinlik däl, eýsem saglyk we bilim ugurnda girdeji, ykdysady mümkinçilikler, işe ýerleşmek mümkinçilikleri we howpsuzlyk ýaly peýdalary hem gazanarlar. Bularyň hemmesi ählimiz üçin peýdaly boljak adalat we adam abadançylygy dünýäsini döredýär.” Ýükläp alyň: Türkmenistanda 2030-njy ýyla çenli maşgalany meýilleşdirmek üçin kanagatlandyrylmadyk zerurlyklary aradan aýyrmak üçin maýa goýum esaslarmasy Okaň: Bilelikdäki “Üç sany transformasiýa netijeleriniň bahasy” atly gözleg işi Okaň: ÝUNFPA-yň 2021-nji ýylda dünýä ilatynyň global ýagdaýy barada hasabaty Has giňişleýin maglumat üçin, aşakda görkezilen salga ýüzleniň: Kemal Goşlyýew Reproduktiw saglygy boýunça milli Maksatnamanyň hünärmeni goshliyev@unfpa.org

Prezident Aşgabatda Türkmenistanyň Prezidenti, Onuň Alyhezreti jenap Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan garşy alyndy. Baş Assambleýanyň Prezidenti Türkmenistanyň Prezidentine köptaraplaýynlyga ygrarlylygy we syýasy bitaraplygy goramakda dünýä lideri bolany üçin minnetdarlyk sözlerini aýtdy. Olar COVID-19-dan soňky dikeldişiň zerurlygy, Aral deňzinde dowam edýän daşky gurşaw çökgünligi, şeýle-de ykdysady ösüşi ýokarlandyrmak we parahatçylygy we durnuklylygy saklamak üçin sebitde söwdany we infrastrukturany güýçlendirmegiň zerurlygy barada pikir alyşdylar. Şeýle hem, Prezidentler Owganystandaky ýagdaýy ara alyp maslahatlaşdylar we Owganystana we onuň halkyna ýurtda parahatçylyk we syýasy ýaraşyk ýolunda goldaw bermegiň möhümdigini aýtdylar. Baş Assambleýanyň Prezidenti Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen gutlady we syýasy bitaraplygyň çärýegini ykrar etdi. Ondan başga-da, Prezident zenan liderlere aýratyn üns bermek bilen Türkmenistanda geçiriljek sebitleýin maslahatyň meýilnamalary üçin minnetdarlygyny bildirdi. Şeýle hem, Prezidentler COVID-19 sanjymlarynyň hemme ýerde, hemmeler üçin deň ýagdaýda we adalatly elýeterliligiň zerurdygyny bellediler. Baş Assambleýanyň Prezidenti BMG-niň Merkezi Aziýa üçin Öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebitleýin merkezine ýolbaşçylyk etmegini dowam etdirýändigi we gepleşikler hem-de diplomatiýa arkaly alyp barýan işleri üçin Türkmenistana minnetdarlyk bildirdi. Ondan başga-da, Prezident Türkmenistanyň Daşary işler ministri jenap Raşid Meredow bilen ikitaraplaýyn duşuşyga we günortanlyk naharyna gatnaşdy. Global pandemiýadan soň dikeldilmegi we Durnukly ösüş maksatlarynda öňegidişligi çaltlaşdyrmagyň zerurlygy barada pikir alyşmakdan başga-da, Prezident we Daşary işler ministri orta girdejili ýurtlar we deňze çykalgasy bolmadyk ösýän ýurtlar üçin ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmekdäki kynçylyklar barada oýlandy. Şeýle hem, olar howanyň üýtgemegine garşy göreşmek üçin hereket, sanlaşdyrma we aragatnaşyk, şeýle hem Owganystandaky soňky öňegidişlikler barada söhbetdeşlik etdiler. Prezidentiň soňky ikitaraplaýyn duşuşygy Türkmenistan Mejlisiniň başlygy hanym Gülşat Mämmedowa bilen boldy. Prezident parlamentler bilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň arasyndaky meňzeşlikleri beýan edip, olaryň her biriniň COVID-19 pandemiýasy döwründe-de işlemegiň we adamlara hyzmat etmegiň jogapkärçiliklidigi barada belläp geçdi. Ikitaraplaýyn maslahatlaşmalardan başga-da, Prezident BMG-niň Ýurt boýunça topary bilen Türkmenistany we Merkezi Aziýa sebitini goldamak boýunça alnyp barylýan başlangyçlar we tagallalar barada pikir alyşdy.

Demirgazyk Makedoniýada Şar Planina milli seýilgähiniň döredilmegi Ýewropanyň serhetüsti goralýan iň uly sebitleriniň biri üçin tapmaçanyň soňky böleginiň taýýardygyny aňladýar. 627,05 inedördül kilometrlik täze milli seýilgähiň tassyklanmagyndan soň, umumy meýdany 2400 inedördül kilometre barabar serhetüsti goralýan çäk döredildi. Tokaýlaryň bikanun çapylmagy şu wagtda çenli dag gerşine täsir edip, suw joşmalarynyň ýygylygynyň ýokarlanmagyna sebäp bolýardy; 2021-nji ýyldaky Bütindünýä daşky gurşaw gününden we BMG-niň ekosistemany dikeltmek boýunça onýyllygynyň başlanmagyndan soň gysga wagtyň içinde yglan edilen täze seýilgäh gymmatly ekosistemalary we ýaşaýyş ýerlerini berk ýagdaýda gorar. “Şar Planina milli seýilgähini döretmek ýaly taryhy kararlar, Ýerdäki ähli ýaşaýşy saklaýan tebigatyň saglygyny ýokarlandyryp biler. Ekosistemany dikeltmek görnüşleriň ýitip gitmegini haýallatmak ýa-da üýtgetmek üçin hem möhümdir” – diýip, BMG-niň daşky gurşaw boýunça Ýewropa maksatnamasynyň müdiri Bruno Possi belledi . “Bu syýahatda Demirgazyk Makedoniýa bilen bilelikde bolmak ÝUNEP üçin uly hormatdyr. Çünki, tebigy baýlyklaryndan birini goramaga hut raýatlar öz wekilleriniň üsti bilen razy boldular.” “Bu Şara. Bu biziň täze milli seýilgähimiz. Biz bu işi amala aşyrdyk. Biz gaty köp işledik. Oňa 27 ýyl gerek boldy. Hemmeleri gutlamagy isleýärin. Bu syýahatçylygyň we infrastrukturanyň ösmegine ýardam berer. Bu bize we bu ýerde ýaşaýan raýatlara bu ýere ýaşamaga we bu ýerde işlemäge mümkinçilik döreder. Biz oňa buýsanýarys. Dünýäniň bu barada bilmegini isleýäris” - diýip, Demirgazyk Makedoniýanyň Daşky gurşaw we çägi meýilleşdiriş ministri Naser Nuredini aýtdy. Köp ýyllap dowam eden milli çekişmelerden soň, Demirgazyk Makedoniýanyň Daşky gurşaw we çägi meýilnamalaşdyryş ministrliginiň Tebigat bölümi giňişleýin maslahat beriş işini tamamlady. Jemgyýetiň dürli gatlaklary, şol sanda awçylar we daşky gurşaw guramalary, birek-biregiň zerurlyklaryny we garaýyşlaryny kanagatlandyrmak we gutarnykly ylalaşyga ýol açmak üçin tagallalaryny güýçlendirdiler. Düýn agşam 66 deputatyň aglaba köplügi Demirgazyk Makedoniýa Respublikasynyň Mejlisinde ses berip, Şar Planina milli seýilgähini yglan etmek ugrunda ses berdi we bu olaryň ýurdunyň taryhynda täze ýaşyl sahypa boldy. “Bu ýerde zawodlar ýa-da şuňa meňzeş zatlar ýok - diňe daglar bar. Şar Planina milli seýilgähe öwrülse, has gowy geljege umyt edýäris. Biziň üçin, syýahatçylar üçin we hemmeler üçin” – diýip, ses berişiň öň ýanynda Weşala şäherinden goýundan Reşit Reşiti belledi. Demirgazyk Makedoniýa Ýewropanyň biodürlüliginiň iň ýokary bolan nokady. Ýurduň ösümlik görnüşleriniň üçden iki bölegi[i], şol sanda köp sanly endemiki görnüşler, Şar Planinada ösýär. Diňe şu ýerde derman ösümlikleriniň 70-den gowrak görnüşi ýygnalyp ulanylýar. Baha berlişe görä, ýurtda elli töweregi howp abanýan Balkan gum pişikleri galypdyr, emma häzirki wagtda olar has ygtybarly geljegi bolup biljek haýwanlaryň arasynda. “Şara Demirgazyk Makedoniýanyň ähli biodürlüliginiň möhüm bölegidir. Bu ýerde biz möjekler, aýylar, gum pişikleri we tilkiler ýaly haýwanlara duşup bileris” - diýip, Şar Planinada işleýän hünärmen dag gidi Metodi Çilimanow aýtdy. “Tebigatyň kömegi bilen, Şar Planinada çaý we çigildem, şeýle hem bu ýerde ösýän ajaýyp şafran bar” – diýip, Metodi elindäki gül çekilen tatuirowkasyny açyp görkezdi. Şar Planina milli seýilgähi daşky gurşawy goramagyň dürli derejeleri bolan dört zolaga  bölünen. Buzluk köllerinden we torf ýerlerinden ybarat bolan we meýdanyň 25%-ini öz içine alýan iň berk goralýan zolakda diňe ylmy gözleglere, adaty öri meýdanlaryna we bellikli ýollarda gezelenç etmäge rugsat berler. Bu ýerde aw etmek, motorly ulaglary ulanmak, düşelge gurmak we täze jaý gurmak gadagan ediler. Şol bir wagtda, seýilgähiň meýdanynyň ýarysyny öz içine alýan we iň möhüm tokaý ekosistemalaryndan ybarat bolan işjeň dolandyryş zolagynda tebigaty gorap saklamaga ýaramaz täsir etmeýän hojalyk çärelerine rugsat berler. Mysal üçin, gelýänler üçin agaç we daş desgalar we täze öri meýdanlarynyň gurulmagyna rugsat berler, milli seýilgähiň dolandyryş edarasy tarapyndan ulanylýan motorly ulaglara hem rugsat berler. Beýleki “durnukly ulanylyş zolagy” Şar Planinanyň 22 göterimini öz içine alýar we infrastrukturadan hem-de şäherçelerden ybarat bolýar. Zolakda lyža göterijileri ýa-da gidroelektrik stansiýalary ýaly täze esasy infrastrukturanyň gurulmagy gadagan ediler, emma belli bir ýerlerde düşelgeleri ýerleşdirmek we myhmanlaryň maglumat merkezlerini gurmak hem mümkin bolar. Mundan başga-da, Popowa Şapka dag lyža kurortynyň töwereginde “bufer zolagy” bolar, onda kurortyň daşky gurşawa ýetirýän täsirini azaltmak üçin çäreler görülmeli. Seýilgähiň zolaklarynda nämä rugsat beriljekdigi barada has giňişleýin maglumat ýakyn aýlarda kesgitlener. Seýilgähiň meýdany 26000-den gowrak ilaty bolan 30 sany obany öz içine alýar. 2021-nji ýylyň aprel aýynda geçirilen soralyşykda Şar Planinada ýaşaýanlaryň 82% -niň resmi habary goldaýandygy görkezildi. Seýilgähiň ekologiki we etno-syýahatçylyk we maldarçylyk ýaly ugurlarda täze mümkinçilikleri açmagyna garaşylýar. Şol bir wagtda, peýnir, bal we çaý ýaly adaty iýmitler, şeýle hem aýdym-saz halk döredijiligi daglarda üpjün edilip bilner. Božowets obasyndan at ösdürip ýetişdirýän Dursim Ruşani: “Şar Planinany milli seýilgäh diýip yglan edenimizden soň, bu azatlygy gorap saklamaly we Şar Planinasynyň ähli gymmatlyklaryny we gözelliklerini gorap bilmäge ukyply bolmalydyrys” – diýip belledi. 2016-njy ýylda Global daşky gurşaw gaznasynyň (GEF) goldawy bilen girizilen ÝUNEP-iň taslamasy Şar Planina milli seýilgähiniň döredilmegine goşant goşdy. Taslamanyň çäginde möhüm meseleler boýunça ylalaşyk tapmagyň çylşyrymly prosesiniň bir bölegi hökmünde seýilgähiň gyzyklanýan taraplarynyň arasynda birnäçe ýygnak gurnaldy. Mundan başga-da, sebite daşky gurşawa abanýan howplary we milli seýilgähiň döredip biljek mümkinçiliklerini kesgitlemek üçin baha beriş barlaglary we durmuş-ykdysady gözlegler geçirildi. Geljekki tokaýçylar indi seýilgähi dolandyrmak üçin tälim alýarlar we ýerleriň zaýalanmagyna ýakyndan gözegçilik ediler. Biologiki dürlülik baradaky konwensiýa Taraplar konferensiýasynyň on bäşinji ýygnagyny oktýabr aýynda Hytaýyň Kunmin şäherinde geçiriler. Bu ähmiýetli ýygnak ýurtlaryň ýer zaýalanmagyny duruzmak we yzyna gaýtarmak üçin global hereketi başlatmagy maksat edinýär. Milli goraljak ýerleriň paýy üçin täze maksatlary öz içine alýan biodürlüligiň täze çarçuwasy dörediler. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň aprel aýynda çykaran karary Agza döwletleri serhetüsti goralýan ýerleri köpeltmek bilen birlikde ýaşaýyş ýerleriniň aragatnaşygyny saklamaga we gowulandyrmaga çagyrdy. Demirgazyk Makedoniýa dünýäde serhetden daşary ýabany tebigaty birleşdirjek täze milli seýilgähi iň soňky bolup hödürledi. Goşmaça çeşmeler Mediýa makalalaryna goşuljak suratlary we ýaýlyma taýýar wideolary we sitatalary ýükläň. REDAKTORLARLAR ÜÇIN BELLIKLER BMG-niň ekosistemalary dikeltmek boýunça onýyllygy barada 2021–2030 ýý. üçin Ekosistemalary dikeltmek üçin onýyllyk dünýädäki ekosistemalary adamlaryň we tebigatyň peýdasyna goramak we dikeltmek üçin çagyryşdyr. Ol ekosistemalaryň zaýalanmagyny duruzmagy we global maksatlara ýetmek üçin olary dikeltmegi maksat edinýär. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy Birleşen Milletler Guramasynyň onýyllygyny yglan etdi we oňa Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky gurşaw maksatnamasy we Birleşen Milletler Guramasynyň Azyk we Oba hojalygy Guramasy ýolbaşçylyk edýär. BMG onýyllygy dikeldişi çaltlaşdyrmak we dünýäni durnukly geljege gönükdirmek üçin güýçli, giň esasly global hereketi kemala getirýär. Bu dikeldiş üçin syýasy itergisiniň döredilmegini, şeýle-de müňlerçe ýerli başlangyçlary öz içine alar. Has giňişleýin maglumat ýa-da söhbetdeşlik soramak üçin aşakdaky adamlar bilen habarlaşmagyňyzy haýyş edýäris: Alehandro Laguna, ÝUNEP-iň Ýewropanyň ofisiniň maglumat boýunça hünärmeni, +41 766910848, laguna(@)un.org Mark Grassi, ÝUNEP-iň Ýewropanyň ofisiniň maglumat kömekçisi, +41 788750086 mark.grassi(@)un.org

Türkmen milli telewideniýe we radio kanallarynyň hem-de milli gazetleriň wekilleri maýyplygy bolan adamlaryň, ata-enesiniň howandarlygyndan galan çagalaryň, gender esasly zorlugyň pidalarynyň we töwekgelçilik toparyna girýän ýaşlaryň zerurlyklaryna laýyklykda döwlet edaralarynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň Bilelikdäki maksatnamanyň çäginde synagdan geçirýän täze ýerli derejede durmuş hyzmatlary bilen tanyş boldular.     BMG-niň edaralarynyň jemgyýetçilik bilen aragatnaşyk boýunça hünärmenleriniň çykyşlaryny diňläp, duşuşyga gatnaşyjylar ilatyň durmuş taýdan ynjyk toparlary barada habar bermek boýunça öz bilimlerini artdyrdylar. Olar ilatyň dürli toparlary bilen işlemek we olar barada habar bermek boýunça halkara tejribeler bilen tanyş boldular. Bu çäre habar beriş serişdeleri arkaly sosial sazlaşygy we raýdaşlygy berkitmek maksatly degişli halkara tejribeleri paýlaşmak nukdaýnazaryndan netijeli boldy. Habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň jemgyýetiň has inklýuziw bolmagyna goşant goşmaklaryna we ilatyň durmuş taýdan ynjyk toparlarynyň meseleleri barada habardarlygynyň artmagyna garaşylýar.   “Ýerli derejede hemmetaraplaýyn ýokary hilli durmuş hyzmatlaryny girizmek arkaly durmuş goraglylygy ulgamyny kämilleşdirmek” atly Bilelikdäki maksatnama BMG-niň hyzmatdaşlyk edýän edaralary, ýagny BMG-niň Çagalar gaznasy, BMG-niň Ösüş maksatnamasy, BMG-niň Ilat gaznasy we BMG-niň Neşe serişdeleri we jenaýatçylyk baradaky müdirligi hem-de Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan durmuşa geçirilip, ol BMG-niň Durnukly ösüş maksatlarynyň Bilelikdäki Gaznasy tarapyndan maliýeleşdirilýär. Bilelikdäki maksatnama durmuş hyzmatlarynyň ýerli derejede edilýän täze nusgasyny döretmegi, degişli kanunçylyga syn berip, teklipler taýýarlamagy we degişli hünärmenleriň durmuş hyzmatlary boýunça bilimlerini we başarnyklaryny artdyrmagy maksat edinýär. Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrligi, BMG tarapyndan BMG-niň Çagalar gaznasy Bilelikdäki maksatnama boýunça alyp baryjy edara hökmünde çykyş edýär. Beýlekiler milli hyzmatdaşlary Türkmenistanyň Bilim ministrligi, Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi we Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligidir. Ýerine ýetirilmeli möhleti: 2020-2022.