AIDS keseline garşy göreş boýunça bütindünýä gününde “Özüňi barla” gepleşigi we maslahaty

BMG-nyň Saglygy goramak boýunça topary AIDS keseline garşy göreş boýunça bütindünýä gününe bagyşlap, maglumat beriş çäresini geçirdi.   

BMG-nyň 2030-njy ýyla çenli AIW ýokanjyny/AIDS keselini köpçülige howp döredýän keseller hökmünde ýok etmek boýunça maksatnamasynyň çäginde, BMG-nyň Saglygy goramak boýunça topary AIDS keseline garşy göreş boýunça bütindünýä gününe bagyşlap, AIW/AIDS ýokanç keselleriniň bütin dünýäde ýetirýän täsiri barada maglumat beriş çäresini geçirdi. Ondan başga-da, bu çärede AIW ýokanç keseli bilen ýaşaýan adamlara goldaw beýan edildi hem-de AIDS bilen baglanyşykly keseller zerarly aradan çykan adamlar hormat bilen ýatlanyldy.     

Bu çäräniň dowamynda wirus barada maglumat almak we oňa garşy göreşmegiň ýollaryny bilmek ýaly meseleleriň üstünde durlup geçildi. Fransiýanyň, Beýik Britaniýanyň we ABŞ-nyň Türkmenistandaky ilçihanalarynyň wekilleri köp meseläni ara alyp maslahatlaşdylar we öz döwletleriniň “Özüňi barla” başlangyjy, AIW ýokanç keseli bilen göreşmegiň innowasion usullary, AIW/AIDS ýokanç kesellerini ýaýratmakda raýat jemgyýetiniň tutýan orny, şeýle-de jemgyýetiň wagtly-wagtynda AIW keseli boýunça barlag geçmelidiginiň zerurlygy babatynda tejribelerini paýlaşdylar.

Bütindünýä Saglygy goraýyş guramasynyň ýurtdaky ofisinde hem AIDS keseline garşy göreş boýunça bütindünýä güni mynasybetli AIW keseli boýunça ykjam barlaghanasyny gurnadylar. BMG-nyň işgärleri we gatnaşyjylar gyzyl lentany dakdylar we AIW keseline mugt we gizlin esasda barlanmaga hem-de 24 sagadyň içinde netijeleri almaga mümkinçilik gazandylar. Bu çäre bütin dünýäde AIW/AIDS ýokanç keselleri bilen ýaşaýan millionlarça adama bolan goldawy beýan etmäge we duýgudaşlygy bildirmäge ýardam berdi.  

Gutlag sözünde, Hemişelik utgaşdyryjynyň wezipesini ýerine ýetiriji hem-de ÝUNISEF-iň wekili hanym Şahin Nilofer şeýle belledi: “AIDS keseline garşy göreş boýunça bütindünýä güni jemgyýete we Hökümete AIW keseliniň entek ýok edilmändigini ýatladýar, çünki häzirki wagtda hem bu kesel bilen göreşmek üçin pul serişdelerini sarp etmeli, bu kesel barada maglumaty ýaýratmaly, bu kesel barada ýalan düşünjelere garşy göreşmeli we bilim derejesini ýokarlandyrmaly.”

Ýewropada, esasan hem onuň gündogar sebitinde AIW keseliniň epidemiýasy tiz depginde ýaýraýar; bu ýerde AIW keseli bilen kesellän 160 müň adamyň 80 göterimi ýaşaýar. Bu bir ýylyň içinde hasaba alnan iň ýokary görkezijidir. Eger bu ýagdaý dowam etse, biz 2030-njy ýyla çenli AIW keseliniň epidemiýasyny ýok etmek boýunça Durnukly ösüş maksadyna ýetip bilmeris.   

Ýewropada AIW keseli bilen kesellän adamlaryň ikiden biri öz keseli barada giç bilýär. Adamlaryň, esasan hem, howp astyndaky topara degişli adamlaryň giç barlanmagy olaryň giç bejergi almagyna hem-de wirusyň mundan beýläk ýaýramagyna getirýär.

AIDS keseline garşy göreş boýunça bütindünýä güni Birleşen milletler guramasy tarapyndan ykrar edilen ilkinji bütindünýä saglyk güni bolupdy. Ol ilkinji gezek 1988-nji ýylda geçirilipdi. AIDS epidemiýasyny ýok etmek Durnukly ösüş maksatlarynyň saglyk boýunça esasy ugurlarynyň biri bolup, ol ösüş we saglygy goraýyş boýunça durmuşa geçirilýän işleri giňeltmäge ýardam berer. 2016-njy ýylda bütin dünýäde 36,7 million adam AIW/AIDS ýokanç keselleri bilen ýaşapdy. Şol ýylyň dowamynda AIDS zerarly ýüze çykýan kesellerden 1 million adam aradan çykdy.