“Biz söwda etmeýäris, halka hyzmat edýäris” - ýaş telekeçiler global pandemiýa döwründe özbaşdak işlemek çäklerini giňeldýärler

Aman  ykdysadyýet boýunça bilim alyp, Türkiýedäki uniwersiteti tamamlady. Soň bolsa dogduk şäherindäki gurluşyk kompaniýasynda işledi. Şeýle-de bolsa, öz işine başlamak pikiri ony hiç wagt terk etmedi.

“Işewürligiň elmydama töwekgelçilikdigini hemmeler bilýär. Hakykatdanam özümden birini açmak isledim, ýöne nireden başlajagymy bilmedim. Hemmeler meni bazaryň töwekgelçiligi we näbelliligi, islegiň we müşderiniň ýoklugy bilen gorkuzdylar. Şonuň üçin uzak wagtlap telekeçilik diňe düýş bolup galypdy” -diýdi.

Global pandemiýa kontekstinde Amanyň şerketi işini azaltdy we maliýe ýetmezçiligi sebäpli taslamalaryny düýbünden togtatdy. Aman hem beýleki ýaşlar ýaly, global pandemiýanyň arasynda adaty iş berijiler öz işgärlerine goldaw berip bilmeýän ýagdaýa düşdi. Ine şonda bir işe başlamak pikiri oňa gaýdyp geldi.

“Aman 2020-nji ýylyň başynda biziň taslamamyz bilen habarlaşdy. Biz ýaşlar üçin ýolbaşçylyk ukyplary we özbaşdak işlemek ugurlary boýunça okuwlar geçirdik. Taslamamyz ýaşlaryň ykdysady mümkinçiliklerini ösdürmäge we özbaşdak işlemek mümkinçiligini döretmäge gönükdirilendir. Amanyň pikiri mundan beýläk-de ösdürilmegini talap etdi we biz öz güýjümizi şoňa gönükdirdik” -diýip, Daşoguz welaýatyndaky Merkezi Aziýada zorlukly ekstremizmiň öňüni almak üçin jemgyýetiň durnuklylygyny we sebitleýin hyzmatdaşlygy güýçlendirmek sebit taslamasynyň kömekçisi Käbiş Hydyrowa aýdýar.

Okuw wagtynda Aman, ýaşaýan Daşoguz welaýatynyň Gubadag etrabynda ýerli ilat üçin kiçi bir kärhana açmak kararyna geldi. 2020-nji ýylyň tomsunda Aman 1 adam işleýän motorly ýag çalyşmak merkezini açdy we ýene iki adamy işe almaga mümkinçilik bardy. Taslama topary okuwlara gatnaşmakdan başga-da, marketing gözleglerini geçirmekde, mümkin bolan hyzmatdaşlar bilen aragatnaşyk gurnamakda we ähli çykdajylary hem-de mümkin bolan girdejini hasaplamak bilen jikme-jik iş meýilnamasyny ýazmakda goldaw berdi. Netijede, taslama enjamlary satyn almagy we Amana telekeçiligi ösdürmegi maslahat berdi.

“Men elmydama uly söwda etmek, köp satmak, kyn ykdysady meseleleri çözmek isleýärdim. Dar hünärmen bolmak islemedim. Elmydama pikirlerimi we arzuwlarymy amala aşyrmak, kimdir biri üçin işlän wagtyňyz hiç haçan bilmez ýaly täze kynçylyklar bilen ýüzbe-ýüz bolmak isleýärdim. Taslama maňa kiçijik bir zat bilen başlap, ädimme-ädim öňe gidip biljekdigiňize düşünmäge kömek etdi” -diýdi.

“Biz söwda etmeýäris, halka hyzmat edýäris” diýip, Aman täze döreýşi barada buýsanç bilen aýdýar. “Nebit we süzgüç satýan nebit çalşygy, maksadymy amala aşyrmak üçin ilkinji ädimdir. Işimi ösdürip, diňe Gubadag etrabynda däl, eýsem tutuş welaýatda, soň bolsa tutuş ýurtda awtoulag harytlaryny satmagy meýilleşdirýärin.”

Aman ýag çalşygy nokadyny açmagy saýlady, sebäbi Gubadag etrabynda diňe biri bardy we häzirki zaman awtoulaglary üçin degişli hyzmatlary berip bilmeýärdi. Amanyň ýag çalşygy, ähli görnüşli awtoulaglar üçin ýag çalşmagy hödürleýär we degişli awtoulag önümlerini satýar. “Men bu iş hakda köpden bäri pikir edýärin, ýöne şonda-da onuň üstünlikli boljakdygyna şübhelenýärdim. BMGÖM okuwlaryndan soň, pikiri ýene bir gezek derňew etdim we synap görmek kararyna geldim” – diýip, Aman belläp geçdi.

Öz işini ösdürmegi maksat edinýän köp ýaşlar üçin Ýaponiýanyň hökümeti tarapyndan maliýeleşdirilýän BMGÖM taslamasy, “Merkezi Aziýada zorlukly ekstremizmiň öňüni almak üçin jemgyýetiň durnuklylygyny we sebitleýin hyzmatdaşlygy güýçlendirmek” taslamasy, esasan hem paýtagtda, köplenç bilimiň we goldawyň ilkinji çeşmesi bolup durýar. Türkmenistanyň her welaýatynda işleýän ýerli kömekçiler okuwlar we beýleki taslama çäreleri barada maglumat ýaýratdylar. Taslama täze pikirleri almaga, bilimleri we gözýetimleri giňeltmäge, hünär maslahatyny almak we deň-duşlarynyň pikirini almak üçin pikirleri ara alyp maslahatlaşmaga mümkinçilik berýär.

“Men şowlulyga ynanýaryn, ýöne aslynda üstünlik gazanmak üçin ädim ätmeli we anyk çäreleri görmeli. Zähmet çekmezden hiç zat eliňe gelmeýär, ýöne üstünlige ynam bolmasa herekete itergi hem bolmazdy” –diýip, Aman aýdýar.

Häzirki wagtda Aman awtoulag ýaglaryny we awtoulag önümlerini alty üpjün ediji bilen berk hyzmatdaşlygy saklaýar we günde 10-a çenli ulag üçin hyzmatlar berýär. Ýaş ýigit Boldumsazda we beýleki etraplarda, şeýle hem Bereket we Jeýhun obalarynda durnuklylygy we açyk şahalary açmaga çalyşýar. Ýaşlaryň ösüşine goldaw hökmünde Aman soň işe girip biljek dört ýaşa tejribe berdi. Aman öz işinde olaryň birini işe almagy meýilleşdirýär.

• Bu taslama, Türkmenistanyň global pandemiýa garşy derrew sosial-ykdysady jogap meýilnamasynyň (SERP) durmuşa geçirilmegine goşant goşýar. Bu meýilnama Birleşen Milletler Guramasynyň goldawy we Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş Maksatnamasynyň (UNDP) tehniki ýolbaşçylygy astynda Türkmenistan hökümeti tarapyndan işlenip düzüldi.